Het is algemeen bekend dat er gepest wordt het schoolplein, maar op het feit dat er ook veelal getreiter en gepest plaatsvindt op de werkvloer rust een taboe. Volwassen werknemers laten vaak niet merken dat ze structureel worden gepest en toch heeft een kwart van alle werkenden wel eens te maken met treiteren, roddelen, uitlachen of ander vervelend gedrag op het werk. Zo zijn er naar schatting vier miljoen verzuimdagen op het werk door pesten. Professionele Mediators legt u graag uit wat u kunt doen als dit u of een collega dit overkomt.
Hoewel pesten op de werkvloer minder bekend is dan gepest onder jongeren, is het wel een groot maatschappelijk en persoonlijk probleem. Er zijn situaties waarin werknemers gepest worden door een werkgever of een manager, bijvoorbeeld door onredelijke eisen te stellen of door diegene vaak onterecht te bekritiseren. Het kan echter ook zo zijn dat collega’s een ander uitsluiten of dwarszitten bij het uitvoeren van werkzaamheden. Dit zijn enkele voorbeelden, maar wat is nu precies de definitie van pesten, wanneer wordt iemand gepest? In de toelichting van de Arbowet staat de volgende omschrijving:
“Onder pesten wordt verstaan alle vormen van intimiderend gedrag met een structureel karakter, van een of meerdere werknemers (collega’s, leidinggevenden) gericht tegen een werknemer of een groep van werknemers die zich niet kan of kunnen verdedigen tegen dit gedrag. Een belangrijk element aangaande pesten op het werk is de herhaling van die gedraging in de tijd. Het gaat bij pesten dus niet om een eenmalige gedraging. Dit gedrag uit zich op verschillende manieren maar in het bijzonder door woorden, gebaren, handelingen of bedreigingen.”
Bovenstaande omschrijving geeft globaal aan wat pesten in kan houden, maar hoe kunt u nu specifieke situaties herkennen? Het is immers niet wenselijk dat u of uw collega wordt gepest. Dit is niet alleen vanwege het feit dat het zeer vervelend is voor de persoon in kwestie, maar ook omdat het een bedrijf veel geld kan kosten, bijvoorbeeld als iemand zich ziek meldt omdat hij/zij wordt gepest. Hieronder vindt u enkele voorbeelden waaraan u pestgedrag kunt herkennen.
Negeren en buitensluiten
De medewerker wordt moedwillig niet betrokken bij gesprekken, niet meegevraagd met de lunch of niet meegevraagd met bedrijfsuitjes.
Intimideren en belachelijk maken
De persoon in kwestie is altijd het mikpunt van spot. De ‘grapjes’ die worden gemaakt gaan altijd ten koste van deze persoon. Gaan deze opmerkingen over bijvoorbeeld afkomst, geloof of huidskleur, dan is er zelfs sprake van discriminatie.
Roddelen
Er wordt achter zijn/haar rug onaardige dingen gezegd. Vaak heeft degene waar het om gaat wel door dat er over hem/haar wordt gepraat, maar weet niet wat er gezegd wordt.
Bedreiging en lichamelijk geweld
In uitzonderlijke gevallen gaat het pesten zo ver dat er lichamelijk geweld gebruik wordt. Er wordt gedreigd om de medewerker iets aan te doen en soms wordt er zelfs daadwerkelijk geduwd of geslagen. Dit heeft - vanzelfsprekend - een grote impact en creëert een gevoel van onveiligheid.
Nu vraagt u zich vast af wat u het beste kunt doen wanneer u merkt dat er sprake is van pestgedrag. Wij geven u graag wat handvatten waarmee u het pesten kunt laten beëindigen.
Op basis van eerder genoemde voorbeelden, kunt u vaststellen of er daadwerkelijk wordt gepest. Belangrijk is dat één of meerdere situaties herhaaldelijk zijn gesignaleerd. Is dit het geval, dan is het van belang dat u deze incidenten en gedragingen op papier gaat zetten. Het bijhouden van zo’n ‘logboek’ geeft u inzicht in hoe vaak het pestgedrag zich herhaalt.
Het stoppen van pesten begint met het opbouwen van een dossier, waarin u alle incidenten beschrijft. Per incident kunt u het volgende vermelden:
Bovenstaande kunt u eventueel uitbreiden met bijvoorbeeld getuigenverklaringen en relevante correspondentie. Al deze informatie kan uiteindelijk van belang zijn.
Wanneer iemand wordt gepest, kan het voor diegene voelen of hij/zij er helemaal alleen voor staat of dat iedereen het op die persoon gemunt heeft. Een luisterend oor kan fijn zijn om steun te zoeken, het verhaal kwijt te kunnen en advies in te winnen over de vervolgstappen. Steun is te vinden bij collega’s, een preventiemedewerker, leidinggevende of vertrouwenspersoon. Hierbij is het wel goed om te bedenken dat het bij een collega nooit helemaal zeker is of het verhaal vertrouwelijk verteld kan worden en niet verder wordt doorverteld. Een preventiemedewerker of vertrouwenspersoon heeft daarentegen een geheimhoudingsplicht.
Bent u degene die wordt gepest? Dan is het van belang dat u in gesprek gaat met degene die u pest. Het kan zijn dat de pester zich niet realiseert wat voor effect zijn/haar gedrag heeft op u. Probeer tijdens dit gesprek niet aanvallend of beschuldigend over te komen, maar het vooral vanuit uw gevoel te benaderen. U kunt hier eventueel het opgebouwde dossier te gebruiken om bepaalde situaties bespreekbaar te maken. Indien u dat fijn vindt, kunt u aan de persoon die u in vertrouwen heeft genomen vragen om bij dit gesprek aanwezig te zijn. Heeft u de pester aangesproken, maar heeft dit niet het gewenste effect gehad? Of durfde u de confrontatie niet aan te gaan? In dat geval kunt u verder gaan naar stap 5.
Wanneer de pester zijn/haar gedrag niet heeft aangepast of er geen confrontatie heeft plaatsgevonden, adviseren wij het pesten te melden bij een leidinggevende. Is de leidinggevende degene die pest, dan kan het melden ook bij een hogere leidinggevende, vertrouwenspersoon of de werkgever. Deze personen zullen zich altijd inspannen om het pesten op te lossen, maar moeten daarvoor wel van de situatie op de hoogte zijn. Vanuit het bedrijf is het verplicht om een risico-inventarisatie en -evaluatie te hebben voor situaties als pesten. Hierin staan diverse maatregelen die pestgedrag moeten voorkomen. Het is aan te raden te vragen welke maatregelen de leidinggevende gaat toepassen, om dit na een paar weken te evalueren. Is de situatie nog steeds niet opgelost, dan gaat u verder naar stap 6.
Hebben voorgaande stappen geen effect gehad, dan kan er een klacht worden ingediend bij verschillende instanties of organisaties. Hoewel de situatie in sommige gevallen kan verergeren bij het indienen van een klacht, bijvoorbeeld omdat mensen niet willen getuigen of de situatie anders ervaren, is het goed om dit alsnog te doen. Er zijn drie manieren om een klacht in te dienen.
Hebben de gesprekken en meldingen niet geholpen de situatie te verbeteren? In dat geval kunt u nog overwegen of mediation iets kan betekenen voor u of uw collega. Arbeidsmediation biedt een effectieve oplossing voor alle conflicten op de werkvloer. Onze mediators helpen het gesprek tussen de betrokken partijen op gang te brengen teneinde een adequate oplossing te vinden.
Wordt u gepest op het werk of merkt u dat uw collega het mikpunt van pesterijen is? Arbeidsmediation kan uitkomst bieden. Professionele Mediators beschikt over een landelijk netwerk met uitsluitend zeer ervaren MfN-registermediators die u begeleiden naar een snelle en duurzame uitkomst voor de kwestie die u bezighoudt. Voor meer vragen of het direct inplannen van een afspraak kunt u bellen naar 085-9021900 of ons contactformulier invullen.